In 2019 is het O&O fonds GEO (Grondstoffen, Energie en Omgeving) gestart met het project ‘Talen Ontwikkeling Vakmanschap’. Het doel was het opzetten van een leerweg voor de cruciale functiegroepen (hoofd)operator en teamleider in een Afval Energie Centrale (AEC). Samen met bedrijven zijn inmiddels nieuwe branchestandaarden ontwikkeld die aangeven over welke competenties medewerkers moeten beschikken om hun vak bekwaam te kunnen uitoefenen.
“Er was behoefte aan meer transparantie en uniformiteit in de scholing van deze doelgroep”, vertelt Bart van Eggelen van O&O fonds GEO. “De bestaande mbo-opleidingen verschillen in de manier waarop zij het onderwijs vormgeven, evenals de vaardigheden die studenten opdoen. Daar moet meer eenheid in komen. De nieuwe branchestandaarden zijn dan ook in nauwe samenspraak met de sector ontwikkeld en inmiddels goedgekeurd door de Stichting Examenkamer. Ze maken duidelijk over welke competenties je voor genoemde functiegroepen zou moeten beschikken. Gezien de vergrijzing en de daarmee samenhangende personeelstekorten is er op korte termijn een grote instroom van nieuwe medewerkers te verwachten, dus het is essentieel dat de scholing goed is geregeld.”
Scholing op maat
“De branchestandaarden zijn generiek maar kunnen bedrijfsspecifiek worden ingevuld. Ze fungeren feitelijk als een soort meetlat aan de hand waarvan AEC’s kunnen beoordelen of potentiële medewerkers daadwerkelijk beschikken over de vaardigheden die nodig zijn om binnen een bepaalde bedrijfscontext aan de slag te gaan. Via een EVC-traject worden de bestaande competenties in kaart gebracht en wordt inzichtelijk gemaakt waar eventuele lacunes zitten waar je met je onderwijsaanbod op aan moet sluiten. Op die manier kun je een scholingstraject op maat samenstellen. Aan het eind van het traject moet je een proeve van bekwaamheid afleggen.”
Vakbekwaamheidsbewijs
Als Vigor via het EVC-onderzoek alle competenties kan erkennen, ontvang je een Vakbekwaamheidsbewijs Arbeidsmarktroute. “Dat heeft een vergelijkbare status als een diploma, waardoor medewerkers er ook in verdere loopbaan iets aan hebben. Tegelijkertijd is het document voor werkgevers van belang omdat ze hiermee de vakbekwaamheid van hun personeel kunnen aantonen richting toezichthouders. Dit laatste is niet onbelangrijk aangezien AEC’s tegenwoordig nauwlettend in de gaten worden gehouden, zeker na de problemen bij de Amsterdamse afvalenergiecentrale AEB, waar in 2019 om veiligheidsredenen vorige vier van de zes verbrandingslijnen werden stilgelegd. AEC’s kunnen er overigens ook voor kiezen om hun huidige medewerkers te beoordelen op de nieuwe beroepsstandaarden, maar dit ligt natuurlijk gevoelig.”
Modulaire opleidingsstructuur
O&O fonds heeft naast de branchestandaarden tevens een modulaire opleidingsstructuur ontwikkeld, evenals basale content zoals verbrandingstechniek, rookgasreiniging en (binnenkort) stoomketels. Alles om AEC’s in staat te stellen te voorzien in de gewenste scholing op maat. “Als je als zijinstromer bijvoorbeeld dicht bij de branchestandaarden zit, hoef je wellicht alleen nog maar enkele losse modules te volgen, terwijl een mbo-er die net van school komt hoogstwaarschijnlijk een langere weg te gaan heeft. De focus ligt bij ‘leren op de werkplek’, waarbij je als medewerker wordt begeleid door een praktijkbegeleider. Als je wilt, kun je dit uitbreiden met online en/of klassikale ondersteuning.”
De verbindende schakel
Technicom vormt de verbindende schakel; zij beheren en organiseren het geheel. “De ondersteuning gebeurt middels inzet van docenten, trainers en vakinhoudelijk deskundigen vanuit bedrijven, commerciële opleidingsbureaus en ROC’s. Waar de uitvoering van vaktechnische opleidingen nu in handen is van één of enkele opleiders – wat ons betreft een onwenselijke situatie – is dit straks niet meer het geval. Daarmee bouw je op de langere termijn veel meer continuïteit in. De benodigde voorzieningen zijn er, in 2021 kunnen we beginnen met de eerste scholing geënt op de nieuwe branchestandaarden. We hopen dat iedereen, zowel werknemers als werkgevers, er profijt van zal hebben!”