InstallQ maakt zich hard voor veilige installaties, zoals elektro- en gastechnische installaties van goede kwaliteit voor heel Nederland. Om dit doel te bereiken, ontwikkelt en beheert de onafhankelijke stichting een breed scala aan kwaliteitsregelingen. Ook het EVC-traject speelt hierin een rol. “Wat ons betreft is het één van de drie manieren waarop je je vakbekwaamheid kunt aantonen”, aldus Wil van Ophem, directeur Technische Zaken bij InstallQ.
InstallQ is een relatief nieuwe organisatie die het resultaat is van een fusie tussen de stichtingen Sterkin en KvINL. “Er was een aanzienlijke overlap in de werkzaamheden”, vertelt Van Ophem. “Dat was verwarrend voor de opdrachtgevers en installateurs in het werkterrein waar we ons op richten. Om die reden hebben beide stichtingen besloten per 1 januari 2019 de krachten te bundelen. Daarmee is er één organisatie die bijna alle kwaliteitsregelingen voor de installatiebranche beheert en uitvoert.”
InstallQ als kwaliteitsverbeteraar
Wat doet InstallQ eigenlijk precies? “We schrijven erkennings- en certificeringsregelingen en verlenen erkenningen aan vakbekwame installatiebedrijven. Daarnaast accrediteren we opleidingen en examens in installatietechniek. We fungeren feitelijk als een spin in het web; We zoeken zo veel mogelijk samenwerking en afstemming met stakeholders die belang stellen in kwaliteitsverbetering en veiligheid van de installatiesector. Zo brengen we kennis en personen bij elkaar in onze systematiek van werken. De inhoud van de regelingen komt tot stand door een team van deskundigen in Technische Commissies per vakgebied. Het College van Deskundigen, een consortium van onder meer brancheorganisaties, stelt de regelingen uiteindelijk vast. De formele bekrachtiging vindt vervolgens plaats door het bestuur van InstallQ”, verklaart Van Ophem.
Gradaties in kwaliteitsborging
“Bij erkenning gaat het over vakbekwaamheid. Je behoort als installateur of installatiebedrijf te beschikken over een relevant diploma of aantoonbaar de vereiste kennis en kunde in het bedrijf te hebben. Daarnaast behoor je bij de uitvoering van het werk gebruik te maken van de juiste gereedschappen en materialen. Ten slotte dien je altijd te controleren of je werk voldoet aan de geldende normen en eisen, voortkomend uit bijvoorbeeld het Bouwbesluit en NEN-normen.” Bij certificering gaat de controle op vakbekwaamheid nog een stapje verder. “Zo is certificering soms bij wet verplicht om werk uit te mogen voeren, zoals bij het werken aan bepaalde gasinstallaties per april 2022. Ook stellen bepaalde opdrachtgevers een certificaat als voorwaarde in hun aanbesteding. Een certificering stelt hogere eisen en kent strengere controles dan die bij een erkenning.”
De meerwaarde
“Met een erkenning of certificering maakt het installatiebedrijf verschil in de markt. Consumenten en opdrachtgevers kiezen eerder voor een bedrijf waar ze zo min mogelijk risico lopen. Het werk dat je uitvoert, moet echter wel voldoen aan het Bouwbesluit. Dat Bouwbesluit maakt InstallQ net iets makkelijker met bijvoorbeeld per erkenning een checklist bij de uitvoering van werk. Een ingevulde checklist vormt meteen de basis van het digitale dossier: per januari 2020 is de hoofdaannemer verplicht zo’n dossier op te leveren in het kader van de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen.”
Verkrijgen van commitment
InstallQ ontwikkelt regelmatig nieuwe erkenningen en beoordelingsrichtlijnen. Bestaande varianten kunnen aanpassingen krijgen door ontwikkelingen op een bepaald vakgebied of aan nieuwe wet- en regelgeving, zoals onlangs de erkenning voor zonnestroomsystemen (PV). “We zijn nu bezig met de regeling voor warmtepompinstallaties. Op dit gebied zijn verschillende organisaties en ROC’s actief, waarvan een aantal ook hun eigen keurmerk aanbieden. We willen toewerken naar één erkenningsregeling om te zorgen voor de gewenste transparantie en duidelijkheid in de markt. Dat is nog niet zo makkelijk. Met de vele partijen is het is vaak zoeken naar overeenstemming.”
Aantonen van vakbekwaamheid
“Je kunt op verschillende manieren valideren of iemand vakbekwaam is. Ten eerste door middel van een examen als je een opleiding volgt. Ten tweede bij opgedane ervaring en competenties via een EVC-traject. Door dit traject te volgen, maak je als installateur aantoonbaar of je kwaliteit kunt leveren met onder meer je jarenlange kennis en vaardigheid op je vakgebied. De derde route is die van de diplomabeoordeling van bedrijfsopleidingen en ROC-opleidingen waar wij in eerste instantie de inhoud niet van kennen en die eveneens moeten worden beoordeeld aan de hand van de relevante eindtermen. Voor een erkenning telt of je – op wat voor manier dan ook – kunt aantonen dat je de vereiste theoretische kennis en praktische vaardigheden in huis hebt.” Wat is volgens Van Ophem de belangrijkste uitdaging de komende jaren? “Voor de sector zelf het meegaan in de energietransitie. Voor ons als InstallQ ligt de uitdaging vooral in het creëren van veel draagvlak voor aantoonbaar vakmanschap, gediplomeerde nieuwe vakmensen en heldere communicatie in de richting van opdrachtgevers.”